Bir sabah aracını çalıştırdığında farlar sönük, radyo çalışmıyor ve marş zor alıyor... Bu belirtiler, seni otomobilinin sessiz ama hayati parçası olan şarj dinamosuyla tanıştırıyor olabilir. Ne yazık ki çoğu sürücü bu parçanın varlığından bile habersiz. Ancak özellikle uzun yol öncesi bu detayı atlamak, “gidiyor gitti” demenle sonuçlanabilecek bir yolda kalma hikâyesine dönüşebilir.
Bu içerikte; şarj dinamosunun görevinden, arızalandığında ne gibi belirtiler verdiğine, tamir edilip edilemeyeceğinden yenisinin takılması gerekip gerekmediğine kadar tüm detaylara değineceğiz. Ayrıca bakım ve kontrol önerileriyle, seni yüksek maliyetlerden nasıl kurtaracağını anlatacağız.
Şarj Dinamosu Nedir ve Görevi Nedir?
Şarj dinamosu (alternatör), aracın motoru çalışırken elektrik üretip aküyü şarj eden sistemdir. Aynı zamanda, aracın elektrikli sistemlerinin (far, multimedya, klima, sinyal, cam motorları vb.) çalışmasını sağlar.
-
Aracı çalıştırdıktan sonra elektrik ihtiyacını şarj dinamosu karşılar.
-
Aküyü sürekli şarj ederek, tekrar marş basabilmeni sağlar.
-
Eğer arızalanırsa, araç sadece aküde kalan elektrikle çalışabilir, bu da kısa sürelidir.
Şarj Dinamosu Arızasının Belirtileri Nelerdir?
-
Gösterge panelinde akü lambası yanar (genellikle kırmızı renkte).
-
Farlar zayıf yanar ya da titrer.
-
Radyo, klima, silecek gibi elektrikli sistemlerde düzensizlik olur.
-
Marş basmaz veya geç çalışır.
-
Akü sürekli bitiyormuş gibi hissedilir.
Bu belirtiler zamanla ilerler. Başlangıçta sadece akşam farlarının zayıflığı gibi görünebilir ama kısa sürede “gidiyor gitti” noktasına gelebilir.
Tamir Mi Ettirmeliyim, Yoksa Yenisi Mi Takılmalı?
Bu soru aracın yaşına, şarj dinamosunun durumuna ve bütçene göre değişir.
Tamir Edilebilecek Durumlar:
-
Fırçalar aşınmışsa
-
Rulmanlar ses yapıyorsa
-
Konjektör ya da diyot gibi elektronik devrelerde küçük arızalar varsa
Yetkin bir elektrik ustası bu tür sorunları parça değişimiyle çözebilir. Ancak dikkat: Bu yöntem ucuz olsa da geçici çözüm olabilir.
Değişim Gerektiren Durumlar:
-
Sargılar yanmış ya da kısa devre olmuşsa
-
Alternatör defalarca arızalanmışsa
-
Araç yaşlıysa ve uzun yol yapılacaksa
Yeni bir şarj dinamosu; garanti kapsamı, yüksek verim ve uzun ömür sunar. Üstelik birçok araç için parça fiyatları artık daha erişilebilir.
Uzun Yolda Eski Dinamo Riskli mi?
Evet, oldukça riskli.
Uzun yola çıkmadan önce şarj dinamosunun performansı kontrol edilmelidir. Arıza sırasında;
-
Akü kısa sürede boşalır.
-
Araç marş basmaz.
-
Farlar, radyo, fan gibi elektrikli donanımlar çalışmaz.
-
Araç tamamen durabilir, hatta çekici çağırmak zorunda kalırsın.
Bütün bunlar seni hem zaman hem de para açısından zarara sokar. Gece saatlerinde ya da ıssız bir yolda bu sorun başına gelirse, olay çok daha kritik hale gelir.
Şarj Dinamosu Bakımı ve Ömrü
Ortalama bir şarj dinamosunun ömrü 150.000 – 200.000 km civarındadır. Ancak bu rakam;
-
Kullanım sıklığına,
-
Araç yaşına,
-
İklim koşullarına,
-
Periyodik bakım durumuna göre değişir.
Bakımda Kontrol Edilmesi Gerekenler:
-
V-kayışı (kasnak ile dinamo arasındaki bağlantı)
-
Konjektör çıkışı (voltaj değeri 13.5V – 14.5V arası olmalı)
-
Diyot ve fırça durumu
Her 10.000 – 15.000 km bakımında bu sistemlerin kontrol edilmesi, seni yolda kalmaktan kurtarır.
Akü ile İlişkisi Nedir?
Şarj dinamosu aküyü şarj eder. Eğer dinamo düzgün çalışmazsa:
-
Yeni takılmış bir akü bile kısa sürede boşalır.
-
Akü sürekli değiştirildiği halde problem çözülmez.
-
Dinamo arızalıysa, akü suçsuz yere değişmiş olur.
Bu nedenle akü ile ilgili sorunlarda doğrudan şarj dinamosu da kontrol edilmelidir.
Masrafı Ertelemek Daha Büyük Masrafa Dönüşebilir
Pek çok sürücü şarj dinamosu sorununu “aracı yine çalıştırdı, demek ki sorun yok” diyerek görmezden gelir. Ancak bu parça ansızın tamamen devre dışı kalabilir.
-
Uygun bir tamir 1.000-2.000 TL civarındayken,
-
Yol yardım + çekici + gece servisi + konaklama gibi masraflarla 10.000 TL’ye kadar çıkabilir.
Yani bugünün küçük masrafı, yarının büyük sorununu engeller.
Sonuç: “Gidiyor Gitti” Dememek İçin Şarj Dinamosunu İhmal Etme
Şarj dinamosu, araçların elektrik sisteminin omurgasıdır. Bozulduğunda tüm sistem devre dışı kalır. Bu yüzden:
-
Uzun yola çıkmadan önce kontrol ettir,
-
Araç yaşı yüksekse gerekirse değiştir,
-
Akü sorunlarında sadece aküye değil, dinamo sistemine de baktır,
-
Periyodik bakımda mutlaka voltaj testini yaptır.
Araç bakımı denilince sadece motor yağı değil, elektrik sistemi de akla gelmelidir. “Gidiyor gitti” dememek için küçük kontrolleri ihmal etme.
Araç Rehberi sayfamızdan aracınızla ilgili işlemleri takip edebilirsiniz
